Achtergrondinformatie bij de bisdomreis naar Rome
deel 3
Rome is gebouwd op zeven heuvels, zo wordt wel gezegd. Nu is de stad natuurlijk veel groter geworden, maar ook in de oude tijden lag het een beetje anders. Het kenmerkendste gebied van de oude stad, de keizersfora, lag niet op maar tussen de heuvels. Deze fora zijn verzamelingen godsdienstige, economische en politieke gebouwen die samen het hart van de stad vormden. Verschillende keizers hebben hun eigen forum gebouwd, maar ze zijn het meest bekend onder hun verzamelnaam: het Forum Romanum. Als we in Rome zijn zullen we er zeker langsgaan.
Er is veel onderzoek verricht naar het Forum Romanum. En nog steeds worden er nieuwe ontdekkingen gedaan. Ten nutte van de toeristen zijn er mooie boekjes en websites gemaakt om onze verbeelding te helpen. Met nette tekeningen worden zodoende de ruïnes van nu weer tot het leven van toen gebracht. Anders dan vol bewondering bedenken hoe indrukwekkend die brede marmeren straten met eveneens marmeren trappen en gevels moeten zijn geweest, kun je dan niet meer. En hoe kregen ze het voor elkaar? Zonder moderne gereedschappen, zonder grote hijskranen en zonder lasergestuurde meetinstrumenten toch zo groot en zo precies bouwen.
Het Forum bevat niet alleen oude ruïnes. Door de eeuwen heen zijn er op die antieke fundamenten latere gebouwen geplaatst. Zo staat er aan een pleintje in een hoekje van het Forum nabij de Palantijnse heuvel een klein in de 16e eeuw gebouwd kerkje. Het staat bovenop een twee verdiepingen tellend bouwsel dat dateert uit zeker de 6e eeuw voor Christus. Men weet dat het ooit is geconstrueerd als waterreservoir vanwege een nabije bron. Later deed het dienst als gevangenis. De onderste verdieping als plaats om gevangenen door een gat in te laten zaken en vervolgens te vergeten, de bovenste verdieping als bewaarplaats voor de meer voorname gevangenen in afwachting van hun executie. Diverse beroemde mensen uit de oude geschiedenis hebben er vastgezeten.
Volgens later aangebrachte aanduidingen hebben ook de apostelen Petrus en Paulus er na elkaar verplicht verblijf gehouden. De bronnen zijn daar echter niet zo duidelijk over. Soms lijkt het alsof alleen Paulus er zat, dan weer of alleen Petrus er moest wonen. Ik durf het niet met zekerheid te zeggen. Wat we weten is dat beide apostelen inderdaad gevangen zijn gezet in cellen zoals deze. Niettemin, als de overlevering klopt, dan heeft Paulus in dit gevang zijn tweede brief aan Timotheüs geschreven. Een gedachte die ons zijn epistel als testament levendig nabij brengt. En als de traditie juist verteld, is het mooie gekleurde marmeren altaartje in de cel speciaal voor Petrus gebouwd. Het omgekeerde kruis zal dan wel later aangebracht zijn. Of zou Petrus toen al geweten hebben hoe Hij in zijn sterven de Heer zou navolgen?
Pastoor A. Bultsma
